Wolontariat z ksiażką w tle

Jak to się zaczęło?

Historia wolontariatu w bibliotekach działających na terenie dzielnicy Ochota rozpoczęła się w roku 2008 od udziału pracowników w dorocznym Święcie Wolontariusza „Wolontariat z Ochotą”. Energia wolontariuszy, których spotkali oraz całe wydarzenie wywarło tak pozytywne wrażenie na pracownikach biblioteki, że sami postanowili rozpocząć przygodę z wolontariatem w swojej instytucji. Niedługo po rozpoczęciu działań z wolontariatem w placówce pojawili się pierwsi młodzi wolontariusze – uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum.

W co konkretnie angażujemy wolontariuszy?

W placówce „Przy Baleya”, która jest głównym centrum wolontariatu, ma on formę stałą. Biblioteka szuka wsparcia przede wszystkim w działaniach cyklicznych. Pracownicy dbają o to, by wolontariusze nie wykonywali jedynie zadań porządkowych (układanie książek, foliowanie), angażując ich w prowadzenie i pomoc w organizacji różnych spotkań i warsztatów. Wolontariusze wspierają bibliotekę również w zajęciach literacko-plastycznych oraz podczas festynu bibliotecznego. Wolontariusze mogą też sami inicjować wydarzenia kulturalne w bibliotece.

Dwoje wolontariuszy zorganizowało konkurs recytatorski „Poezja na jutro i dziś”, podczas którego można było zaprezentować swoją poezję lub wybrany utwór. Wolontariusze przygotowali regulamin konkursu, plakaty, zaproszenia, koordynowali przebieg wydarzenia. Konkurs doczekał się nawet drugiej edycji, którą również zorganizowali wolontariusze.

Dzięki organizowanemu przez bibliotekę wolontariatowi młodzież zdobywa nowe doświadczenia i wiedzę, a biblioteka otrzymuje wsparcie w codziennych działaniach, cyklicznych warsztatach oraz podczas wydarzeń kulturalnych. Wolontariusze mają wpływ na to jakie tematy warsztatów podejmuje biblioteka, dzięki czemu placówka wie jak dostosować program do wieku odbiorców.

Prócz satysfakcji z działania, poczucia wpływu na otaczającą rzeczywistość, młodzież ma okazję zdobyć konkretne umiejętności i wiedzę. Wolontariusze pod okiem koordynatora mają możliwość  realizacji swojego autorskiego projektu kulturalnego, przechodząc przez wszystkie etapy działania: od planowania poprzez promocję,  a nawet pozyskiwanie funduszy. Dzięki temu młodzież ma szansę stawić czoła pierwszym organizacyjnym wyzwaniom.

Wolontariusze, którzy zaangażowali się we wsparcie Klubu Sąsiedzkiego “Inspiracje” mogli poznać wiele ciekawostek m.in. historycznych podczas międzypokoleniowych spotkań, dla których przestrzenią jest właśnie Klub sąsiedzki. Między wolontariuszami, a pracownikami biblioteki panuje pozytywna atmosfera współpracy dzięki czemu wolontariat jest okazją zdobycia nowych doświadczeń i po prostu przyjemnego spędzenia czasu.

Dla biblioteki, współpraca z wolontariuszami jest inspiracją i podpowiedzią jak dostosować program placówki do młodych odbiorców. Działania wolontariuszy wprowadzają do biblioteki  nową energię i motywację. Osoby, które nie są już wolontariuszami, nadal chętnie odwiedzają bibliotekę i pracowników. Jak mówi koordynator wolontariatu – jest to duża motywacją oraz pozytywna informacja zwrotna. 

Jak przygotowujemy wolontariuszy?

Do tego, by w bibliotece zaczął sprawnie funkcjonować wolontariat, niezbędna jest osoba, która będzie planowała i koordynowała działania z tym związane. Koordynator wolontariatu zdobywa wcześniej niezbędną wiedzę na temat organizacji wolontariatu, przygotowuje także do współpracy z wolontariuszami zespół pracowników. Koordynator dba o to, by za każdym razem zadania dla wolontariuszy były dobrze przygotowane, różnorodne i rozwijające.

Osoba zainteresowana wolontariatem zapraszana jest na rozmowę rekrutacyjną. Podczas spotkania koordynator wolontariatu dowiaduje się jakie są jej zainteresowania, kwalifikacje i dyspozycyjność. Koordynator opowiada o tym jak działa biblioteka i jakie zadania można w niej wykonywać. Zanim wolontariusz rozpocznie swoje działania, ważne dla koordynatora jest by poznać jego motywacje. Po takiej rozmowie przyszły wolontariusz wybiera zadania, których chciałaby się podjąć. W przypadku osób niepełnoletnich rozmowa rekrutacyjna odbywa się w towarzystwie rodzica, który ma okazję poznać koordynatora wolontariatu i działalność instytucji.

Koordynator dba o dobry kontakt z wolontariuszami, którzy wiedzą, że mogą zgłosić się do niego nie tylko w kwestiach związanych z wykonywanymi działaniami, ale również z pomysłami na swoje autorskie projekty, z prośbą o radę i wsparcie w przeprowadzeniu takich działań.

Koordynator wolontariuszy (a w razie potrzeby wyznaczony inny pracownik) spotyka się z wolontariuszami za każdym razem, gdy przychodzą na swój dyżur i dba o to, by były przygotowane dla nich zadania do wykonania. Koordynator nie organizuje dodatkowych spotkań,  omawia z wolontariuszami bieżące kwestie podczas ich dyżurów

Koordynator dba o to, by wolontariusze czuli się w bibliotece swobodnie oraz widzieli, że ich działania są ważne i doceniane przez pracowników. Przyjazna atmosfera i słowa uznania zawsze mają motywujący wpływ dlatego dostrzeganie nawet małych sukcesów wolontariuszy  jest szczególnie ważne w pracy koordynatora wolontariatu.

Czasami, gdy w dzielnicy organizowane są ciekawe warsztaty kulturalne, zabierani są na nie wolontariuszy. Pracownikom biblioteki zależy na tym, aby prowadzony przez nich wolontariat umożliwiał rozwój wolontariuszom.

Wolontariusze po zakończeniu swoich działań otrzymują zaświadczenie oraz informację zwrotną o działaniach swojej pracy. Raz w roku odbywa się spotkanie wszystkich wolontariuszy biblioteki oraz innych placówek i organizacji działających na terenie Ochoty. Wolontariusze spotykają się także podczas dzielnicowych obchodów Międzynarodowego Dnia Wolontariusza – „Wolontariat z Ochotą”.

Nasze wyzwania

Na początku pracownicy biblioteki obawiali się, że wolontariat w bibliotece może wydać się młodzieży mało atrakcyjny. Z czasem okazało się, że jest dla nich szansą na rozwój swoich zainteresowań, nie tylko tych związanych z książkami.

Obawa wiązała się również z tym, że czasami wolontariuszami zostawały osoby nieznane pracownikom, niezwiązane dotąd z biblioteką. Rozmowy rekrutacyjne były przeprowadzane w taki sposób, by poznać dokładnie oczekiwania dwóch stron, odpowiednio dobrać zadania. Jeżeli wolontariusz chce się sprawdzić może podpisać porozumienie na dwa miesiące i po zakończeniu zadecydować czy chce je przedłużyć.

Opis dobrej praktyki pochodzi ze strony www.ochotnicy.waw.pl i przygotowany został przez Karolinę Kłosińską. Materiał został spisany na podstawie rozmowy z Kierownikiem Biblioteki Publicznej w Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy, placówki „Przy Baleya” – Panią Agnieszką Dubielecką, pełniącą również rolę koordynatora wolontariatu.

Cały artykuł dostępny jest: http://ochotnicy.waw.pl/aktualnosci/65-wolontariat-mlodziezowy-w-bibliotece-publicznej-w-dzielnicy-ochota
Źródło zdjęcia w zajawce i treści: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Ochota